Jumat, 21 Maret 2014

Kamis Putih - Galangan Na Manggoluh

Galangan Na Manggoluh

Kamis Putih Ambilan : Psalmen 50:7-15

Tanggal : 17 April 2014

Doding : Haleluya No. 129:2-3

 Arti Kamis Putih <-- klik

 

A. Parlobeini

Bani hata Heber, Psalmen isobu tehillim, na  mararti “puji-pujian”; judul bani Septuaginta (Padan Nabasaia ibagas hata Gorik na ihorjahon 70 halak rabbi Jahudi hira tahun 200 SM) aima ‘psalmoi’ na mararti “doding na irandu pakon husapi) “.

Teks ni ambilanta santorap on aima Psalmen na sinurathon ni si Asap; pasal si Asap bani 1 Kronika  6:39 isobut aima sahalak humbani ginompar ni si Levi, songon na binotohta, morga Levi aima sada humbani 12 morga Israel na khusus marugas mangidangi Jahowa salaku malim itongah-tongah ni ugama Israel.

Asap homa manjabat salaku kopala ni siparugas i lobei ni poti ni Jahowa (1 Kron 16:4-5). Anjaha bani 1 Kron 25:1 Asap pakon ginomparni aima na ipapulig si Daud na gabe siparugas manggiut husapi, arbab pakon sordam anjaha torus do horja hamalimon tarlobih ibagas pamujion marhitei parugas ai ijolom ginompar ni si Asap das hu habuangan pe sidea.

Halani ai do das hubani panorang habuangan pe psalmen on torus do idodingkon anjaha doding ai roh humbani piga-piga ginompar ni si Asap on, ai do ase jumpah hita piga-piga torap bani Psalmen on doding na isobut ijai “doding humbani si Asap”.




B. Hatorangan

a)        Bani ayat 1 bindu 50 on, isobut do pasal theofani (horja ni Naibata na pataridahkon diri-Ni), susur hu tongah-tongah ni Israel na maribadah, mamuji-Si i rumah panumbahan ai; “Naibata, Naibata Jahowa marsahap anjaha mardilo bani tanoh on, humbani hapoltakan das hu hasundutan”.

Bani teks asli hata Naibata isobut “El, Elohim Yahweh diber” (God, God Jehovah has spoken). Terjemahan humbani ahli tafsir adong manobut terjemahan ni ayat on, “Yahweh, Naibata ni sagala naibata”; artini ai lang adong namangatasi Yahweh (Jahowa).

Bani panorang ai halak Israel idompakkon bani bagei-bagei ibadah ni halak sipajuh begu-begu (goyim=bangsa-bangsa kafir) na manginggoti Israel, gariada seng pitah ai, halak sipajuh begu-begu on do homa na mamorang pakon mantaluhon halak Israel.

Gabe sungkun-sungkun do bani sidea, “na so mardai do ibadah ni sidea dompak Jahowa ai?”; atap “Na gogohan do naibata ni sipajuhbegu-begu ai ase Jahowa sandiri?”


b)       Bani teksta on Jahowa gabe Panguhum (hakim) na “manginterogasi” bangsa-Ni na sungkun-sungkun (meragukan) kuasani Jahowa ai. Bani teksta ayat 7 on tangkas do isobut sungkun-sungkun ai, “Tangihon ma, ale bangsang-Ku; bani naskah Ibrani hata “tangihon” ma isobut “syem’ah”, hata na manuntut keseriusan, fokus ni sipanangar hubani na marsahap; hata bangsang-Ku bani teks Ibrani isobut “ami” (bangsani Naibata) lang bangsa kafir (goyim).

Humbani teks on Naibata marsahap, mangindo keseriusan ni bangsa ai, partanggungjawaban ni Israel salaku ‘am Yahweh’ bangsani Jahowa. Esklusif do Israel pasal ai marimbang ganupan bangsa-bangsa na itanoh on. Ase humbani status ai sandiri domma tangkas aha ma nani na pinindo ni Jahowa dompak Israel bangsa-Ni ai.

Naibata Jahowa manungguli use sonaha do parsaoran ni (relasi) ni pakon Israel. Ia aima “Elohekha anokhi” (Ahu do Naibatanima). Ai lang bahat do “el-el” (naibata-naibata na iinggot Israel?). Adong Baal, Marduk, Isis pakon Ashera ampa na legan na isombah bangsa-bangsa na legan in? Tapi nini Jahowa tangkas ijon “Eloheka anokhi” (Ahu do Naibatanima). Jahowa ijon marsahap (dabar=berfirman). Bani hata on adong golpa-golpa, penegasan, janji haluahon pakon uhuman.

Bani konteks ibadah Israel, sungkun-sungkun ni Jahowa on ipadas malim hu tongah-tongah ni kuria (jemaah), anjaha kuria ai maningon marbalos do ibagas uhurni, “naha do tongon, Jahowa do Naibatanami atap na legan do”. Sonaha do sikap ni maribadah, dompak Jahowa do uhurni atap hu bani na legan do. Ra do pongkut hita tonggoron maribadah i gereja atap partonggoan, tapi uhurta hubani artanta, otik-otik hita manorih jam halani adong siayakon dob mulak maribadah. Ibadah lang be ibahen hita panorang pasirsirhon uhurta manangar hatani Naibata, tapi domma hubani na legan, sonaha ase tonggoron ni hasoman, sedo sonaha Naibata marsahap hubanta.

Dobni lang jumpah malas ni uhur mulak marminggu, lang adong tambah haporsayaon, halani sadokah na marminggu ai, na legan do pingkiranta, marungut-ungut bani ambilan na iahap hita lang domu bani “seleranta”, doding na iahap hita lang sosok pakon na legan-legan.


c)        Aha do na iparayak hita bani na maribadah hita? Jengesni pamakei do? Landurni doding atap koor do? Mantinni tangaron ni ambilan do? Atap sound system ni gereja na luar biasa do? Atap hubani garama atap anakboru, das jumpah ‘jodoh’ do? Ibadah humbani hata Heber ‘abodah’ na marurat humbani hata ‘abd’ (ebed) na mararti jabolon, hamba, manrogop, mangundukkon diri.

Halak na maribadah aima na mamparnalang dirini halani Naibata roh hu tongah-tongah ni ibadah ai. Ase ibadah ai itujuhon sedo hubani jolma, tapi hubani Naibata do. Sedo halani ‘galangan’ ta na buei in ase mardai ibadah, sedo homa halani landurni doding ase mardai ibadah, atap sedo halani ‘marapi purun ni ambilan’ ase marnidok ibadah.

On ma na isungguli Naibata Jahowa halak na maribadah ai bani ayat 8 ai, “sedo halani galangan sisayotonmu ase Hupisang ho; galangan situtungonmu tongtong do ilobei-Hu”. Ai sedo na hurangan Jahowa bani lombu, hambing tunggal. Ai Ia do simada haganupan na i harangan. Mangaha hurangan Naibata? Ase prakarsani ibadah sedo jolma, tapi Naibata sandiri do na dob marholong ni atei dompak jolma in, ai anggo humbani hadoharon ampa dear gabeini jolma in sedo na apala talup ia roh hubani Tuhan in halani hadousaonni.

Ibadah na ibahen hita aima mambalosi ontangan, dilo-dilo ni Naibata hubanta na dob marholong ni atei banggal banta, sedo halani na laho patidakhon atap patimbulhon hajongjonganta.


d)       Seng sisogokon Naibata marhitei ibadahta. Bani na deba adong do pangahap ni bahasa anggo Naibata na boi do ‘isogok’ marhitei pambahenanni, galanganni atap habujuronni dirini”. On ma nahotop isobut ‘naborit ni halak Parisei”—hundarat tonggoron halak na pongkut marugama tapi gok ibagas hagedukon pakon hasipakulah-kulahon.

Barang halak na maruttung rugi bani na maribadah/margareja. Nuan on hotop do na bogei ungut-ungut ni kuria in na deba, “Ai huja do galangan in sonai bueini ibahen GKPS on?”, na deba parahni ai do use, “idah domma tambah bayakni GKPS on halani bahatni perpuluhan nuan on, tontu lambin maringgas ma pandita atap penginjil na laho mangidangi kuria in?” Mase ipaetek hita dirinta? Ai duit barang galanganta ai do nani ukuranni ‘keberhasilan’ ni misini Gereja? Anggo bahat ma hita manggalang songon bahatni galangan ai ma homa nini uhurta pangidangionni kuria hubanta? On paretongan na so Injili do on! Paretongan ni halak na maruhur haut, na bani hata Latin isobut ‘do ut des’ (hubere ase ibere; hugalangkon ase martambah galanganku/pansarianku). Dos ma ai songon sungkun-sungkun ni sahalak dakdanak SM, “Mase adong galangan i gereja?”.

Ibalosi bapani, “hubani Tuhan do in?”. “Iah, ai na porlu do gakni Tuhan in bai duit, mase porlu Tuhan marduit?” Tuhan seng mamorluhon duit, seng mamorluhon galangan, Ia do simada haganupan, Ia do ompungan ni haganup.

Bani hata Ibrani, “ki li khal hayyeto” (halani Ia do simada haganup (binatang) na iharangan. Seng na porlu bani galangan, kuria in do na maningon totap pataridahkon ‘ha-ebed-(hajabolonan-ni) ai ilobeini Jahowa marhitei na padashon galanganni tanda ni nadob ihaholongi, ipaluah Jahowa ia humbani haganupan pardousaonni, uhumanni ampa hamateianni jolma in sandiri.



C. Pangibulanni


a)        Motivasitta maribadah maningon bulus halani iahapkon hita siparutang do hita bani idop  ni uhur-Ni hubanta.

Kristus domma gabe galangan na sempurna bani dunia on, gabe marhiteihon-Si, mardamei jolma sipardousa in pakon Naibata Bapa sitompa haganupan. Anggo malim-malim marulakulak do sidea padashon galangan hubani Naibata anjaha lang adong boi pasolesei dousani ni manisia on, tapi anggo Kristus Jesus sahali do ia gabe Malim Bolon irik manggalangkon diri-Ni sandiri gabe galangan pardearan ni jolma on pakon Naibata janah salosei ma haganupan dousani sin dunia on halani-Si (Heber 10:10-12).

Halani ai, otik pe lang adong halani prakarsa barang inisiatif ni jolma haluahon na nilayak-layakhon-Ni ai. Pitah idop ni uhur-Ni do hansa. Halani ai salaku halak Kristen hita, maningon totap do isadari hita bahasa lang adong sipangunsagahkononta marhitei ‘habujuron’ barang ‘galangan’ atap pambahenanta hubani Tuhan sobali pitah mangkatahon diateitupa ampa puji-pujian hansa hu-Bani halani dearni layak-Ni na dob ijalo hita.


b)       Galangan sedo ‘ase’ tapi ‘halani’ do; Ia domma parlobei manggalangkon diri-Ni hubanta bani hayu parsilang in, sirsir manduruskon darohni, gariada gabe galangan na ‘sempurna’ ase maluah hita.

Halani ai pitah puji-pujian ampa tarimakasih do hansa na boi ibahen hita mambalosi ‘galangan’ ni Tuhan in sandiri na dob roh hutongah-tongahta, padameihon hita pakon Naibata Bapa in (pausih ham 2 Kor 8:13-15). Bani ma gokni hasangapon ampa pamujionta marhitei galanganta na manggoluh tandani sipartarimakasih hita dompak Tuhan in.


Tim Editor



Sumber

Tidak ada komentar:

Posting Komentar